Zmiany podatkowe w 2014


Na jakie zmiany w VAT w 2014 r. muszą przygotować się podatnicy?
Poradnik VAT nr 22 (358) z dnia 20.11.2013
Od 1 stycznia 2014 r. zmieni się w sposób istotny wiele przepisów ustawy o VAT oraz rozporządzeń wykonawczych. Większość zmian została uchwalona ustawą z dnia 7 grudnia 2012 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. z 2013 r. poz. 35 ze zm.). Niektóre zmiany wprowadzone tą ustawą już obowiązują, jednak należy podkreślić, że zdecydowana ich większość będzie obowiązywała dopiero od 1 stycznia 2014 r.
Podatnicy powinni jak najszybciej zapoznać się z nowymi zasadami rozliczania podatku VAT. Przede wszystkim bowiem zmienią się zasady ustalania terminu powstania obowiązku podatkowego w VAT.
Od 1 stycznia 2014 r. obowiązujący dotąd art. 19 ustawy o VAT, regulujący terminy powstania obowiązku podatkowego, zostanie zastąpiony przez art. 19a ustawy.

Uwaga
Od 1 stycznia 2014 r. obowiązek podatkowy powstawał będzie - co do zasady - z chwilą dokonania dostawy towarów lub wykonania usługi. Czyli sam fakt wystawienia faktur, którą według nowych zasad można wystawić do 15 dnia miesiąca następującego po wykonaniu usługi/zakończeniu dostawy, nie jest już tak istotny. Zasada, którą teraz musimy zapamiętać jest jedna : wykonałeś usługę lub towar wyszedł od ciebie z magazynu, musisz to opodatkować! Narzędziem, które mogłoby ułatwić ten system jest przyjęcie zasady iz wystawiamy fakturę tego samego dnia, którego wykonaliśmy usługę bądź dokonaliśmy dostawy.

Należy przy tym zwrócić uwagę, iż termin powstania obowiązku podatkowego nie będzie już związany z datą wystawienia faktury. Ustawodawca przewidział wyjątki od tej zasady, dotyczące np. dokumentowania mediów, usług najmu, ochrony osób i mienia itp.
Nie będzie zatem możliwe "przesunięcie" terminu powstania obowiązku podatkowego na następny miesiąc (kwartał), w związku z wystawieniem faktury w ciągu 7 dni od wydania towaru czy wykonania usługi.
Utrzymano w ustawie zasadę, zgodnie z którą otrzymanie zaliczki, zadatku, itp. będzie powodowało powstanie obowiązku podatkowego. W tym zakresie również mamy do czynienia z wyjątkami (media, najem, stała obsługa prawna i biurowa, itp.).
Ustawodawca wprowadził także przepisy regulujące moment powstania obowiązku podatkowego przy usługach rozliczanych etapami. W art. 19a ust. 2 ustawy o VAT określono, iż usługę będzie się uznawało za wykonaną również w przypadku, gdy będzie ona przyjmowana częściowo, dla których to części określona będzie zapłata.
Z kolei usługę, dla której w związku z jej świadczeniem ustalane są następujące po sobie terminy płatności lub rozliczeń, będzie się uznawało za wykonaną z upływem każdego okresu, do którego odnoszą się te płatności lub rozliczenia, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi. Usługę świadczoną w sposób ciągły przez okres dłuższy niż rok, dla której w związku z jej świadczeniem w danym roku nie upłyną terminy płatności lub rozliczeń, będzie się uznawało za wykonaną z upływem każdego roku podatkowego, do momentu zakończenia świadczenia tej usługi (art. 19a ust. 3 ustawy o VAT).
Od niektórych czynności obowiązek podatkowy powstanie z chwilą otrzymania zapłaty lub wystawienia faktury.
Warto dodać, że na mocy przepisu przejściowego zawartego w art. 7 ustawy nowelizującej, w przypadku czynności wykonanych przed dniem 1 stycznia 2014 r., obowiązek podatkowy powstanie na "starych" zasadach. Dotyczy to również mediów udokumentowanych fakturą wystawioną do końca 2013 r.
W sposób istotny zmienią się także zasady odliczania podatku naliczonego. Prawo do odliczenia VAT w 2014 r. będzie generalnie zależało od terminu powstania obowiązku podatkowego u sprzedawcy.
Nie będzie jednak można odliczyć podatku naliczonego wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym podatnik otrzyma fakturę. Nadal pozostanie natomiast zasada, że VAT można odliczać w jednym z dwóch kolejnych okresów rozliczeniowych, lub poprzez korektę deklaracji za okres, w którym powstało prawo do odliczenia, nie później jednak niż w ciągu 5 lat, licząc od początku roku, w którym powstało to prawo.

Uwaga
Z literalnego brzmienia przepisów wynika, że odliczenia podatku naliczonego będzie można dokonać, jeżeli będą spełnione łącznie następujące warunki:
1) powstał obowiązek podatkowy, oraz
2) podatnik otrzymał fakturę.

Na uwagę zasługują także zmiany zasad ustalania podstawy opodatkowania w VAT, jak również dotyczące zwolnień o charakterze podmiotowym (ze względu na osiągane obroty).
Ważne jest także przygotowanie podatników do zmian w zakresie fakturowania. Dotyczą one bowiem nie tylko elementów faktury, ale również terminów ich wystawiania.
Już od pewnego czasu na łamach Poradnika VAT prezentujemy omówienie poszczególnych zagadnień, uwzględniając zmiany w przepisach, jakie będą obowiązywały w 2014 r. W kolejnych numerach czasopisma będziemy kontynuować cykl artykułów pozwalających przygotować się podatnikom do istotnych zmian w zasadach rozliczania VAT w 2014 r.

Dla szczególnego zwrócenia uwagi należy podkreślić, iż usług transportowe nie są już od 2014 szczególnym przypadkiem i opodatkowuje się je na zasadach ogólnych, czyli w momencie zakończenia usługi.

Szczególnym przypadkiem dalej pozostają usługi budowlane, które opodatkowujemy w dniu wystawienia faktury.

Co do zmian dotyczących aut z kratką:

Stosowane obecnie ograniczenie w odliczaniu VAT-u przy nabyciu samochodów osobowych oraz zakaz odliczania VAT-u od paliwa do takich aut, obowiązują do końca 2013 roku. Rok temu Polska wystąpiła jednak do Komisji Europejskiej o zgodę na stosowanie odmiennych przepisów regulujących odliczanie VAT-u na samochody niż te, które zawarte są w unijnej dyrektywie. Decyzja derogacyjna, czyli zgoda Brukseli na odstępstwa od unijnej dyrektywy, będzie jednak gotowa dopiero w 2014 roku – data nie jest jeszcze znana.

Oznacza to - jak poinformowała PAP resort finansów -, że "od dnia 1 stycznia 2014 r. do dnia implementacji decyzji derogacyjnej obowiązywać będą zasady zawarte w art. 86a i art. 88a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług". Tym samym od początku przyszłego roku przedsiębiorcy mieliby przez jakiś czas – prawdopodobnie tylko przez kilka miesięcy - prawo do pełnego odliczania VAT-u od aut "z kratką". Dotyczyć bedzie to pojazdów, które mają co najmniej trzy miejsca siedzące, a ich dopuszczalna ładowność wynosi przynajmniej 500 kg.

Tak jest obecnie

Obecnie nabywając samochód osobowy przedsiębiorca może dokonać odliczenia do 60% VAT-u wykazanego na fakturze, nie więcej jednak niż 6 tys. zł. Nie ma także w ogóle prawa do odliczenia VAT-u z faktury zakupu paliwa do takiego auta. Odliczenie nie jest natomiast ograniczone w zakresie pozostałych kosztów związanych z eksploatacją. Można więc zmniejszyć VAT np. odliczając VAT z faktur za naprawę firmowego samochodu.

Co po uzyskaniu decyzji derogacyjnej

Czego mogą spodziewać się przedsiębiorcy po tym, jak Polska uzyska decyzję derogacyjną? Niestety samochody "z kratką" ze 100-procentowym odliczeniem VAT-u nie zagoszczą zbyt długo na rynku. Pierwotnie we wniosku skierowanym do Komisji Europejskiej mowa była o odliczeniu przez przedsiębiorców 50 proc. VAT naliczonego w cenie kupowanego samochodu osobowego (w latach 2014-2018), ale nie więcej niż 8 tys. zł, a także połowy VAT zawartego w cenie paliwa kupowanego do takiego auta i części zamiennych. W czerwcu 2013 r. Ministerstwo Finansów przesłało jednak do Brukseli nowy, poprawiony wniosek, nie ujawniając jego treści.